FOMO – FEAR OF MISSING OUT IN JOB SEARCH

Theo dòng sự kiện Tóp Tóp đang “hô tên bác sĩ nội trú”, nhưng cái làm mình ấn tượng lại là những chia sẻ của Giáo sư – Hiệu trưởng ĐH Y Hà Nội.

Thầy nói 3 điều rất hay, và mình nghĩ các bạn đang trong quá trình job search cũng có thể tham khảo:

1. “Nếu không chọn được nghề yêu thích thì đôi khi chính nghề đó lại chọn mình.”

Các bạn nội trú vốn đã là “tinh hoa trong tinh hoa”, tốt nghiệp bác sĩ, nhưng đôi khi ra đến chuyên ngành thì không phải ai cũng được đúng cái mình muốn. Thầy dẫn chứng, ngày xưa nhiều thầy cô cũng không chọn được khoa ưng ý, vậy mà giờ vẫn yêu nghề, trở thành trưởng khoa, đầu ngành, và thành công.

Chúng ta cũng vậy, job đầu tiên không có nghĩa là quyết định cả sự nghiệp. Nó là nền tảng, đúng, nhưng là để bạn phát triển tiếp.
Ví dụ: mình học Maths và Business Analytics.

• Mình không đi dạy Toán, nhưng kiến thức toán giúp mình nhạy hơn và logic hơn.
• Mình không làm đúng job title Business Analyst, nhưng công việc Pricing Analyst khi ra trường, bản chất cũng là phân tích kinh doanh, chỉ khác ở mảng đặc thù hơn là ở khía cạnh “pricing”.
  Và đến giờ, mình đã đi xa hơn, trở thành quản lý sản phẩm và chiến lược, cũng chính từ job “analyst” đó. Không ai đứng yên mãi một chỗ, trừ khi chính bạn lười biếng và không cầu tiến.

Nhiều bạn bảo “em chỉ thích cái này, chỉ làm cái kia”, nhưng thực tế cuộc sống hiếm khi như ý hoàn toàn. Đôi khi bạn phải chấp nhận buông bỏ một thứ, để mở ra cơ hội cho những điều khác.

2. “Sự yêu thích của người chọn trước chưa chắc là giá trị của người chọn sau. Giá trị của mình là cái mình gây dựng lên.”

Trong bác sĩ nội trú, có những ngành “hot” thì sẽ hết chỉ tiêu sớm, nhiều người buộc phải chọn chuyên khoa khác không được như mong đợi, nhưng biết đâu đó mới là hành trình phù hợp.

Tương tự, không phải ai vào FAANG, Big4, Wall Street mới là “người giỏi”. Giá trị không gắn liền với tên công ty, vì dù sao bạn cũng đi làm thuê; năng lực và cống hiến mới là thứ quyết định. Mình dám khẳng định điều này vì bản thân từng đậu các top bank như JPMC/GS nhưng rồi duyên không đủ, không đúng thời điểm, mình lại đành từ chối, và vẫn trộm vía làm tốt công việc hiện tại.

Hoặc ví dụ có những bác sĩ chọn Y Pháp, công việc không phải chữa bệnh cho người sống, mà là đối diện với những bệnh nhân đã không thể cất tiếng nói. Nghe thì ít “hào nhoáng”, nhưng giá trị họ tạo ra lại vô cùng lớn. Ở môi trường doanh nghiệp cũng vậy: impact không phải lúc nào cũng dễ nhìn thấy.

Nhiều em hỏi mình: “Chị ơi, em muốn làm job có impact, chứ mấy role support thì em không thích.” Nhưng thật ra impact đâu chỉ nằm ở việc tạo ra revenue hay được quyết định những con số triệu đô. Với một người mới ra trường, chưa có kinh nghiệm, ai sẽ giao cho bạn quyền quyết định sống còn? Impact đôi khi đơn giản là bạn tối ưu một quy trình, giúp công việc nhanh hơn, tiết kiệm chi phí hơn. Đôi khi nó đến từ những vị trí hậu cần, vận hành – tuy không trực tiếp tạo doanh thu, nhưng lại là “xương sống” giúp cả tổ chức đứng vững qua giai đoạn khó khăn.

3. “Không có nội trú nào nhàn cả. Nhàn thì sẽ không trở thành chuyên gia giỏi.”

Để trở thành người giỏi, cần rất nhiều nỗ lực và kiên trì. “Nhàn” gần như đồng nghĩa với việc bạn sẽ không bao giờ trở thành chuyên gia. Không có nghề nào là dễ, cũng chẳng ai một sớm một chiều thành expert. Để đi xa, ngay cả một CEO cũng từng đi qua nhiều vị trí, và đều bắt đầu từ analyst.

Đường dài mới biết ngựa hay. 3-5 năm đầu tiên không phải để “làm sếp” ngay, mà là để học, để giỏi thật sự trong một mảng. Thời gian đó, hãy tập trung tạo ra những impact nhỏ, hiểu cách doanh nghiệp vận hành, rèn chuyên môn và kỹ năng nền tảng. Khi bạn vững vàng hơn, có tiếng nói hơn, bạn mới bắt đầu tạo ra những impact lớn hơn, dẫn dắt team, và dần mở rộng ảnh hưởng. Không có công việc nào là vô nghĩa – chỉ là do mình chưa thực sự đặt hết tâm sức vào nó.

Tóm lại:

Công việc đầu tiên không quyết định sự nghiệp của bạn, nhưng cách bạn tận dụng nó sẽ quyết định bạn đi được bao xa. Đừng chỉ quan tâm công ty oách cỡ nào, công việc đó title là gì, mà hãy hỏi:

• Mình sẽ học được gì từ công việc này?
• Nó giúp mình tiến gần hơn với mục tiêu dài hạn không?
• Mình có thể tạo giá trị từ vị trí này như thế nào?

Nghề nào cũng khó, cũng cần mồ hôi, sự kiên trì và thời gian. Giá trị cuối cùng không nằm ở “ngành hot”, “công ty top” hay “title hoành tráng”, mà ở hành trình bạn tạo dựng và cách bạn trở nên tốt hơn mỗi ngày.

Một vài tips job search nho nhỏ:

• Đừng lo lắng nếu job đầu tiên không phải “dream job” → hãy coi đó là bàn đạp, rồi bạn luôn có quyền dịch chuyển khi đã có thêm kinh nghiệm.
• Đọc kỹ job description (JD) thay vì chỉ nhìn job title → nhiều khi tên gọi khác nhau, nhưng bản chất công việc lại rất gần với những gì bạn đã làm. Nếu không chịu khó tìm hiểu, bạn sẽ bỏ lỡ cơ hội phù hợp.
• Tập trung học hỏi thay vì chỉ đòi hỏi “impact” → impact lớn chỉ đến khi bạn chứng minh được khả năng tạo ra giá trị nhỏ bền vững.
• Đầu tư vào kỹ năng nền tảng (Excel, SQL, communication, teamwork) → đây mới là vốn liếng đi cùng bạn lâu dài.
• Mở rộng network → đôi khi cơ hội không đến từ resume hay cold apply
• Kiên trì và cầu tiến → job search là marathon, không phải sprint. Có khi trượt 1,000 job mới có offer, và điều đó rất bình thường.
• Và quan trọng: đừng FOMO. Đừng so mình với bạn bè đang ở công ty to, ngành hot. Hãy tập trung vào hành trình riêng của bạn.

Thật ra mình cũng đôi khi vẫn FOMO, nên bài viết này không chỉ là chia sẻ với mọi người, mà cũng là lời mình tự nhắc nhở bản thân trong suốt nhiều năm qua. Bài hơi dài, cảm ơn mọi người đã đọc.