Computer Science Reality

[WARNING – bài viết này chủ yếu khá dài, và mình viết theo dạng research] 

Chào các bạn, mình là Tiến (chứ không phải là Đức như trên Facebook ). Lưu ý rằng mình viết bài này là không phải discourage mọi người, mà để mọi người hiểu hơn thực tại và chuẩn bị trước 1-2 năm thậm chí là 3-4 năm.
Hôm nay vì mình viết bài này vì hôm qua mình có làm 1 cuộc Q&A với 1 anh bên GMU, và có những kiến thức khá là hay nên mình cũng có research thêm. Anh ấy có hỏi mình 1 câu là “Theo em, thị trường hiện tại như thế nào?”. Lúc đó thì mình cũng nghĩ đơn giản là nó tệ thôi, nhưng trong bài viết này mình sẽ ghi rõ thị trường như thế nào hiện nay cho ngành CS nói riêng, và công việc nói chung.

Số lượng công việc cho ngành CS giảm nhất từ 2020 đến giờ:

Nếu các bạn có xem thì thông số từ FRED về Job Posting về ngành CS, thì chỉ số hiện tại số lượng job posting trên Indeed giảm ngang bằng với tháng 5 2020. Có lẽ các bạn nghĩ nó không tệ đến thế, nhưng nên nhớ là tháng 3 2020 Mỹ quyết định đóng cửa chống COVID, và mất khoảng 2 tháng để các công ty bắt đầu giảm hiring để tiết kiệm chi phí. Có nghĩa là gì: Thời điểm ngành CS hiện tại ngang với con số công việc khi khủng hoảng (hoặc chúng ta đã trong khủng hoảng rồi).

Đồng thời, số lượng CS graduate thì lại tăng vọt  Theo con số năm 2022 từ NCES (khoá 2018-2022) thì có hơn 100,000 người ngành liên quan tới IT tốt nghiệp Bachelor, và mình tin là con số này là càng gấp bội vào khoá 2021 -2025 vì 2021 là năm mà bọn mình hay nói đùa là Golden Age của ngành IT, nên khả năng cao là rất nhiều bạn trẻ sẽ muốn học ngành CS.

Có nghĩa là số lượng CS thì tăng, mà số lượng công việc thì giảm mạnh (và có xu hướng giảm hơn nữa cho new grad và trong tương lai)  Đó chính là hiện thực hiện nay cho ngành này

Số lượng Job openings cũng giảm cho mọi ngành nhưng đỡ hơn so với CS:

Mình đồng thời xem (mình giải stress bằng economic research) cho các bạn ngành khác. HIện tại job openings của FRED đưa ra hiện tại ngang với con số năm 2018 (cỡ 7-8k 1 tháng) nhưng nên nhớ đây là gồm con số của những ghost job posting, và những job posting dành cho mid-senior level  Có nghĩa là đối với mọi ngành, nó tệ ngang với năm 2018 và vì AI thì các bạn tốt nghiệp sẽ càng khó hơn nữa (họ cần senior role hơn là new grad)

Internship không đồng nghĩa với fulltime bạn sẽ ổn

Mình trải qua 2 cuộc internship của Google và đã nghe rất nhiều câu chuyện của bạn cùng khoá hoặc các anh chị khoá trên bị rescind offer. Tệ nhất là 1 bạn có 7 internship big tech (người Mỹ) nhưng đến cuối cùng chỉ được 1 unicorn và Google return offer. Full time nó rất khác so với internship, vì nếu bạn đứng trên cương vị 1 công ty, thì họ favor những người có kinh nghiệm hoặc những người đã từng làm ở công ty mình hơn (previous intern), còn đa số họ sẽ không tuyển mấy. Nếu bạn muốn được fulltime offer, bạn nên chuẩn bị từ giờ (dù giờ không có mấy cty tuyển), còn các bạn năm 1,2 thì thậm chí nên bắt đầu 1 kế hoạch từ sớm trước 1-2 năm.

Related: Internship Strategies

More: Viet Career Guide and Viet Tech

Thế bạn nên làm gì 

Trong cuộc Q&A, mình cũng có trả lời là cách nào để có thể làm ổn hơn trong thời kỳ này. Theo mình nghĩ (ý kiến cá nhân), thì resume sẽ là 80-90% lý do bạn đậu hoặc có 1 offer. Có lẽ năm 2021 thì Leetcode sẽ là lý do quan trọng để bạn có thể có 1 offer, nhưng hiện tại thì không phải thế.

Nghĩ đơn giản thì resume của bạn giống như một bài báo cáo về những gì bạn đã làm được trong 3-4 năm qua, và bạn ‘nộp’ bài này cho giáo sư, người tuyển dụng hay công ty. Resume mà tệ thì tất nhiên khó mà được điểm cao, giống như nhận điểm B, C, D vậy. Còn resume tốt thì dĩ nhiên là A+ rồi. Vấn đề là, thời buổi này nhiều người làm resume rất ‘xịn’, đạt chuẩn A+ lắm. Nếu bạn muốn giành được cơ hội với những người giỏi như vậy, thì resume của bạn không chỉ dừng ở mức A+ thông thường được đâu, phải thật sự nổi bật.

Mình đã đọc kha khá nhiều resume rồi (hơn 200 cái) nên mình nghĩ mình đã hiểu những resume nào tốt. Họ là những người cực kỳ tài năng (giỏi hơn mình nhiều) và có thể kiếm cơ hội khá tốt trong 4 năm đại học. Mình đọc chắc cũng hơn 40-50 bạn resume A+, nhưng resume mà mình gọi là hạng S (nổi bật cực kỳ) thì chỉ có 3-4 bạn (không có mentee mình đâu). Đối chọi bây giờ rất căng nên mong các bạn nên plan trước 6 tháng (thậm chí là 1-2 năm) để có thời gian develop resume của các bạn (develop chứ không phải sửa resume )

Mình bị sếp dí, nên thân chào các bạn  Cảm ơn các bạn đã đọc 1 bài lảm nhảm của mình trong thời gian nghỉ trưa  Thân ái và chúc mọi nguời 1 ngày tốt lành