CHIA SẺ VỀ INTERNSHIP – INTERNSHIP STRATEGIES

Tác giả: Ashley Hoang – Pricing Strategy

Mùa hè sắp tới, nên mình muốn chia sẻ một tí về (1) kinh nghiệm internship, nên và không nên làm gì? (2) nếu không có internship thì làm gì để không bỏ phí mùa hè. Hi vọng sẽ có ích cho các bạn.

Năm 1, năm 2 – Nếu chưa có gì trong tay, cũng đừng vội panic. Có nhiều bạn nhắn mình: “Em không được việc ở Mỹ, có nên về Việt Nam internship không? Làm vậy có tính là kinh nghiệm khi nộp ở Mỹ không?”

Câu trả lời của mình luôn là: Có và Không.

Ở Việt Nam, không phải công ty nào cũng có internship program bài bản như bên này. Mình biết nhiều bạn từng đi Big4, MBB nhưng việc chính là dịch văn bản, làm slide, đi họp ngồi nghe, chạy việc vặt. Nghe thì có vẻ “không đáng kể”, nhưng thực tế làm slide cũng là một skill, dịch văn bản mà hiểu nội dung, luyện kỹ năng viết professional, nắm được quy trình thì cũng đã học được rất nhiều rồi.

Quan trọng là: bạn có hiểu bạn đang làm gì không?

Hiểu rồi thì mới biết hỏi thêm, xin thêm việc, hoặc biến nó thành một story có chiều sâu trong resume.

• Nếu bạn chỉ đi cho có, sếp kêu gì làm nấy, không tò mò, không hỏi… thì rất khó để tạo giá trị.
• Nhưng nếu bạn proactive, hỏi đúng người, hiểu đúng việc, thì internship ở đâu cũng có thể là bệ phóng.

Mình từng có 2 internships ở Việt Nam. Và thật lòng mà nói, nó giúp mình rất nhiều.

Ví dụ, đợt hè cuối năm freshman lên sophomore, mình intern ở PwC Vietnam – Risk Modeling team. Lúc đó mình chỉ là sinh viên năm nhất, đầu tiên cũng chủ yếu là làm slide, dịch bài nhưng sau mình hay dành thời gian research thêm model và review code, nên sau 1 tháng thì được tham gia vào một phần của modeling và xử lý data cho client, là ngân hàng. Mình học cách các anh chị dùng SQL, R để phân tích, học về cấu trúc ngân hàng và quy trình xử lý rủi ro.

3 năm sau, khi mình apply full time job, nhà tuyển dụng vẫn hỏi về model đó. Mình kể lại được rõ ràng, cụ thể phần mình đã support và impact của cả dự án đó. Không phải vì mình nhớ dai, mà vì mình từng document lại, tìm lại bài báo về deal đó, và giữ liên lạc với mentor/manager cũ để hiểu sâu thêm. Nên interviewer rất ấn tượng.

(Đặc biệt mình biết, có nhiều bạn, có gia đình hỗ trợ tìm internship ở các tập đoàn lớn  thiệt ra mình không có privilege đó, nên cũng gato lắm. Nói chứ, nếu có hãy tận dụng nhé!! Cố gắng đừng chỉ dùng nó để bỏ vào vài bullet point trong resume, mà hãy thực sự làm gì đó).

Vậy những điều nên tránh khi đi internship là gì (cả ở Mỹ hay Việt Nam):

Đi làm chỉ để “tick the box”:

Đi vì thấy bạn bè ai cũng đi, hoặc nghĩ “thôi đi đại cho có cái ghi vào resume.” Khi tư duy như vậy, bạn sẽ dễ rơi vào trạng thái thụ động, không hỏi han, không học hỏi, làm việc chỉ như một cái máy. Và điều đó sẽ thể hiện rất rõ khi bạn đi phỏng vấn.

Không hiểu mình đang làm gì:

Nhiều bạn nhận task nhưng không hiểu task đó nằm ở đâu trong tổng thể project. Làm xong thì nộp. Không hỏi: Vì sao mình làm cái này?

Không giao tiếp với mentor/supervisor:

Đôi khi sếp rất bận, nhưng bạn cũng không nên “lặn mất tăm”. Internship là cơ hội để học kỹ năng giao tiếp trong môi trường làm việc. Việc không chủ động follow-up, không hỏi feedback là mất cơ hội học hỏi. Và bạn cũng dễ bị lãng quên giữa những thực tập sinh khác.

Không ghi chép lại công việc mình đã làm:

Sau vài tháng, bạn sẽ quên mất chi tiết công việc, kết quả cụ thể, tools đã dùng… Đến lúc viết resume hoặc đi phỏng vấn sẽ rất mơ hồ, và chỉ nói được kiểu “em làm hỗ trợ một số việc”.

Không giữ liên hệ sau internship:

Internship không chỉ là để học, mà còn để tạo network. Sau khi kết thúc, nếu bạn không follow-up cảm ơn mentor, không connect LinkedIn, không giữ contact—thì bạn sẽ mất một cơ hội dài hạn cực kỳ quý giá.

Những điều nên làm để tận dụng tối đa kỳ internship (dù ở Việt Nam hay nước ngoài):

Hiểu rõ mình đang làm gì và học gì:

Ngay khi nhận task, hãy hỏi:

• “Cái này nằm ở đâu trong project lớn hơn?”
• “Mục tiêu của phần này là gì?”
• “Ai sẽ dùng kết quả này?”

Khi hiểu được, bạn sẽ dễ nhìn ra value mình tạo ra, và viết được những dòng resume có chiều sâu, như: “Designed and implemented an Excel-based automation tool for [XYZ], cutting reporting time by 30% and enabling faster decision-making for the [client/project].

Ghi chép mỗi tuần:

Tạo một file đơn giản, mỗi tuần trả lời 3 câu hỏi:

• Mình làm gì?
• Mình học được gì?
• Có vấn đề gì xảy ra? Mình xử lý ra sao?

Sau này khi viết resume hay đi phỏng vấn, chỉ cần mở lại là có data ngay.

Chủ động xin thêm việc:

Nếu bạn làm xong task sớm, đừng ngồi chơi. Hỏi:

• “Em có thể giúp thêm gì cho anh/chị?”
• “Có task nào liên quan mà em có thể học thêm không?”

Điều này thể hiện bạn là người chủ động, cầu tiến – và ai cũng thích làm việc với người như vậy.

Học cách kể chuyện về trải nghiệm của mình:

Hãy luyện kể 1 project bạn làm theo cấu trúc:

• Bối cảnh: công ty đang cần gì?
• Vai trò của bạn là gì? Bạn làm gì?
• Dùng tools nào?
• Kết quả ra sao?
• Bạn học được gì từ trải nghiệm đó?

Tìm 1 mentor hoặc người bạn học được nhiều nhất trong kỳ thực tập:

Không nhất thiết phải là sếp. Có thể là một anh/chị nhân viên cùng phòng. Học hỏi họ cách giao tiếp, cách xử lý việc, cách làm báo cáo… Sau kỳ thực tập, giữ liên hệ với họ—biết đâu họ sẽ là người giới thiệu bạn cho công việc đầu tiên.

Hiểu rõ định hướng nghề nghiệp qua internship:

Dù công việc có vẻ “nhẹ nhàng” hay “vặt vãnh,” hãy hỏi bản thân:

• Mình có thích ngành này không?
• Mình có muốn làm công việc như vậy 5 năm tới không?
• Mình thích làm việc với dữ liệu, với khách hàng, hay với sản phẩm?

Làm việc như một nhân viên thực thụ, không phải “sinh viên được ưu ái”:

Tư duy này sẽ giúp bạn trưởng thành hơn rất nhiều. Đến đúng giờ, trả lời email chuyên nghiệp, follow-up sau meeting, báo cáo tiến độ – những việc nhỏ nhưng giúp bạn tạo ấn tượng cực kỳ tốt.

Không có internship thì hè nên làm gì?

Làm project cá nhân

Tìm 1 chủ đề bạn hứng thú liên quan đến định hướng nghề nghiệp: phân tích ngành, tiêu dùng Gen Z, credit card default, phân tích kinh doanh của công ty A, v.v… Lên câu hỏi → tìm data → phân tích → viết kết luận → làm dashboard/report (Dùng: Excel, SQL, Tableau, Power BI, Python, R chẳng hạn).

Từ đó có thể:

• Có thêm materials trong resume
• Kể trong phỏng vấn như case study
• Post lên LinkedIn để build personal brand

Hoặc có thể thi các case competition, đi các sự kiện career fair, conference.

Tham gia hoạt động cộng đồng, tổ chức, volunteer

Ví dụ: apply làm volunteer cho Viet Career Guide cho Career Conference 2025 — vừa được học hỏi từ các anh/chị, vừa được thử sức làm dự án / sự kiện và phát triển cả technical lẫn soft skills

Tìm mentor và bắt đầu networking

• Chủ động reach out đến anh/chị trong ngành bạn muốn vào
• Nhắn tin lịch sự trên LinkedIn, xin 15–30 phút chat
• Hỏi về ngành, kinh nghiệm, lời khuyên → học cực nhiều từ real story
• Có thể dẫn tới referral, cơ hội mentorship, hoặc đơn giản là một mối quan hệ chất lượng

Chuẩn bị cho mùa tuyển dụng sắp tới

• Làm lại resume, viết cover letter mẫu
• Chuẩn bị câu trả lời phỏng vấn
• Xem job description, mapping lại skill còn thiếu → học trước (cả technical and soft skills)